FİLİBEDE TARİHİ ESERLER


 

"EZANLAR SUSMAYACAK – KALBİMİZDE İMAN ATEŞİ SÖNMEYECEK ! TARİNİ HİÇ KİMSE UNUTMAYACAK."

Dinimizde caminin önemi büyüktür.Cami toplayıcı,birleştirici ve kaynaştırıcı bir rol oynar. Cami ibadetlerin dışında eğitim ve öğretim yeridir.İnsan hayatında gerekli olan bütün bilgiler camilerde okutulmuştur.Cami insan hayatında en önemli meselelerin görüşüldüğü , karara balandığı,insanlın kurtuluşunu temin edecek planların hazırlandığı ve iktisadi hayatımızı tanzim eden görüşlerin ortaya çıktığı mübarek bir yerdir.

Gerçek din adamı-kendisini Allah yoluna adamış,kin ve kibirden sıyrılmış,menfatlerden uzaklaşmış, kalbi ve kafasıyla insanların,/insanlığın/ hızmetine koşan bir- nefer. İşte böyle bir kişiye din adamı denilebilir. Bu dünyada her şeyin en iyisini,en güzelini görebilen işte bu kişidir.Oyle ki doğuru olan aynı anda iyidir,güzeldir ve sevgiye layiktir. Bu dünyada olan bizler , önce ruhlarımızı imar etmeliyiz.Aksi taktirde bu gün bu camileri dolduran kalabalık, yanıpeşimizde duran ayakkabılardan farksız kalır.

ÇÜNKÜ CEMAAT İNSAN VİCUTLARININ TOPLULUĞU DEĞİL, CEMAAT - RUHLARIN BİRLİK İÇİNDE TOPLANMASIDIR :.

İslamda insan sevgisi , insanı insan olduğu için sevebilmektir.Bunlardan en hayırlısı ise günah işlemedikçe,kendi milletini savunandır ,bu herkez için geçerlidir. Her insan kendi Milletini,kabilesini,tanımalı,yardımlaşmalı ve sevmelidir.Hoşuna gitmeyen şeyler olsada sabretmeli terk edip /kaçmamalı/ uzaklaşmamalı,bunların değişmesi için mücadele etmeli.Toplumdan ayrılmakla bir şey elde edilemeyeceğini görmeli,bilmeli. Kısaca: Dal ağacına , ağaç ise köküne,kök tohumuna,tohum ise içinde yetiştiği, büyüdüğü toprağa ihanet içinde olursa ,yaşaması eşyanın tabiğatına,aykırı düşer.

Tarih bir defa yaşanır bundan dolayıda ,ona tarih denmektedir.Bulgaristanda Atalarımızın bıraktıkları Tarihi Eserlerde yanlızca bir defa meydana getirilir , işte bizlerde bu gün bu Eserlere sahip çıkabilirsek ,bunları yok olmaktan kurtarabilirsek bunları canlandırma imkanları hep birlikte yaratabilirsek ne mutlu bizlere, hepimize.

Bulgaristan Türklerinin dününü, bugününü,kültürünü örf ve adetlerini yansıtmak. Tarihimizin karanlıkta gömülmüş gerçekleri gün ışına çıkarmak hepimizin vazifesi olmalı.Bu hepimizin bir borcu olduğunu hatırlatmak istiyoruz .Bizlerde bu dergimizle şanlı ecdadımızın Bulgaristanda yapmış oldukları Eserleri canlandırmaya çalışacaız.

Bu sayımızda Tarihi Eserler'imizden Filibe'de camilerle başlamak istiyoruz. Filibe cümlesinden şirin, kamusundan ise zengin bir şehirdir,dokuz bozkayalı tepeler üzerine ,dereler arasına kurulmuştur.Filibe milartan önce 342'de Makedon Kralı II.Filip tarafından iskana açık olan ve Traklar zamanında kurulmuştur.Buna o zamanlarda Pulpudeva adı verilmiştir,fakat bu adı sonradan"Trimontium"olmuştur /üç dağ şehri/.

Bu tarihten Osmanlı fethine kadar şehir Bizanslılar,Bulgarlar ve Haçlılar arasında on bir defa el değiştirmiştir.Filibeyi fetheden ilk Rumeli Beylerbeyi LALA ŞAHİN PAŞA ,ele geçirdinden ilk işi Meriç üzerine bir köprü yaptırması imiş 1360-61y.Onbeşinci yüzyılın ilk yarısında yeniden imar edilen Filibe'ye Anadoludan getirilen Türk aileleri yerleşmiş Ve burası Rumeli değil TÜRKELİ beyler beyinin merkezi olmuş.Böylece 1878 den sonra tamamen Bulgaristana kalmış.Osmanlının çekilişinden sonra burada meydana getirilen bir çok Türk Eserleri kalmışlar. Her yerde olduğu gibi buradada Tarihi Eserler ve vakıflar çoktur.Bu Vakıf Eserlerinin Türk kültürüne çok büyük hizmetleri olmuştur. Buradan çok alimler ,kadılar,şairler yetişmiştir. Burasının cemaati çok zengin, vakıflara sahipmiş, böylece bu vakıflar sayesinde Türk çocuklarını okutabilmişler.Bu eserler sayesinde Türklüğü ve müslümanlığı bu günlere kadar taşıyabilmişlerdir.

Bu güne kadar bulabildiklerimiz: eğer sizlerinde bildiğiniz, ilave edebileceğiniz bir eser varsa adresimize gönderebilirsiniz..Bu dava hepimizin ,gelin birleşelim küçük mefatlar uğruna ,düşmanlarımızın oyunlarına alet olmayalım.Gelin hep birlikte bir yumruk gibi toplanalım,böylece dünyada hakettiğimiz yeri alacağız ve yarınlar hepimizin Türk.Dünyası'nın olacak

Email:[email protected]

 


FİLİBE'DE TARİHİ ESERLERDEN CAMİLER.


Filibe kentinin merkezindebulunmakta

olan Muradiye camii halk tarafından

Cuma camii'si olarak bilinmektedir:Bu

Tarihi eserimiz XIV.yy da yapılmıştır.

01.Alime hatun mescidi-1259 y* 02.Anber kadı camisi-1259 y *03.Aslı han bey camisi* 04.Alaca /:mescid /camisi *05.Aslı han bey mescidi -1209 y*06.Baba Acem mescidi 07.Bahşağiş ağa mescidi *08.Bakındı efendi mescidi*09.Bey -ibni Kasım camisi* 10.Burunsuz camisi /Cuma cami/-1852y*11.Cisr başı camisi*12.Çelebi sultan camisi* 13.Çuhacı sinan mah. mescidi -1137 y*14.Emir şeyh camisi*15.Eynaz kadı camisi* 16.Hacı Abdullah camisi -1209 y*17.Hacı Hasan camisi -1395 y18.Hacı Hamza camisi*19.Hacı Kasım mescidi -1395 y*20.Hacı Mesut mah.mescidi.21.Hacı Mustafa efendi camisi -1209 y*22.Hacı Ömer mah.camisi*23.Hacı Ramazan camisi*24.Hacı Sadık ağa bin Nazuh camisi-1171y*25.Hacı Tahir camisi *26.Hacı Turgut mescidi*27.Halid bey mescidi*28.Halil efendi camisi*29.Hacı boğa mescidi -1141 y*30.Hoşkadem mescidi*31.Hüda efendi garcmisi*32.Hüseyin ağa camisi.33.İne Kasim mah. mescidi /bey mescidi/*34.İbrahim bay atık camisi /imaret camisi/.35.Eyne hoca mescidi*36.İsa kadı camisi*37.İsmail efendi camisi*38.İsmail bey camisi.39.Kadı Çelebi /şeyh Mehmet/camisi*40.Karhane mescidi1400*41.Kasap Nasuhmescidi 42.Kaya mah. mescidi*43.Kepçeci Eyne bey mah./asnab-ı/Hayrat camisi*44.Kirpici mah.camisi*45.Koca Hüseyin mah.mescidi*46.Kurt ağası mescidi -1650y 47.Korucu Mehmet bey camisi*48.Köprüllü -zade kethudası Mehmet paşa camisi* 49.İbni Rüstem camisi -1682 y*50.Musalla camisi*51.Mustafa ağa mescidi.52.Mustafa bey mescidi -1517 y*53.Muzafer Kenan ağalar mescidi -1139 y.54.Nazir hacı Mustafa efendi camisi*55.Okçular mah.mescidi*56.Orta mezar camisi.57.Pazar başında mescid*58.Peşelli zade camisi*59.Saruca paşa ve umur bey camisi.60.Okçular mah.mescidi* 61.Seyid kurt camisi*62.Seyyid Mahmut camisi*63.Seyid Mehmet mah.mescidi*64.Süleyman ağa camisi*65.Süleyman ağa mektebi* 66.Şehabedin paşa - imaret camisi*67.Şeyh Nuridin zade camisi68.Şeyh Nuridin zade Muslıhudin camisi*69.Turul hoca mah.mescidi.70.Turşucu ve doğramacılar bitişinde cami*71.Uğraş camisi 72.Voynuk beyi Mehmet bey camisi -1192 y*73.Yakup Fakih mah.mescidi.74.Yeşillioğlu camisi*75.Zağnoş paşa camisi*76.Zenberek tekkesi camisi.77.Tataran mah.Otuğ bey camisi*78.Cuma mah.Ashabi hayrat camisi.79.Taşköprü camisi*80.Çukur camisi*81.Tepe camisi*82.Yürüyüş baba camisi.83.Tabakhane camisi*84.Ambar Gazi camisi*85.Zincirli camisi*86.İne hoca camisi.87.Buruç baba camisi*88.İmaret camisi*89.Saraçhane camisi*90.Süpürge camisi.91.Moluphane camisi*92.Kumrulu mescidi*93.Çelebi cadı camisi.

 


FİLİBEDE MEDRESELER

1.Çelebi Ömer paşa medresesi 2.Çelebi Ömer paşa mektebi

3.Hacı İsmail Ağa medresesi 4.Hafız İsmail bin Abdullah medresesi

5.Eynas ? kadı mescidi avlusunda medrese

6.Karagöz paşa medresesi 7.Seyid Ali Fakih medresesi

8.Seyid Mehmed Ağa medresesi 9.Şihabedün paşa medresesi

FİLİBEDE - MEKTEPLER

1.Dede mektebi 2.Feyzi Saraç mektebi 3.Koru Ağası Kenan Ağa mektebi

4.Kurt efendi mektebi 5.Mustafa bey mektebi 6.Nazlumca Halil mektebi

7.Ömer bin Yusuf dersanesi 8.Pazar başında mekteb

9.Turna Zade Mehmed Çağuş dersanesi 10.Börekçi Zade Hasan Çelebi darülkurası

11.Uzun Yusuf mektebi

FİLİBEDE TEKKE VE ZAVİYELER

01.Asil han bey zaviyesi-1239y. 02.Hamza dede zaviyesi-1138y

03.Kara dede tekyesi-1138y. 04.Koca Mustafa zaviyesi 05.Köşe şeyh zaviyesi

06.Mevlevihane-1141y. 07.Hasan efendi uşşakı zaviyesi-1141y.

08.Hasan efendi Gülşeni tekyesi-1144y. 09.Şeyh Himmet efendi Halveti zaviyesi-1234y.

10.Şeyh Hüseyin efendi tekyesi 1.Şeyh İsmail efendi zaviyesi

12.Şeyh Mahmut mevlevi tekyesi 13.Uzun Ali Zaviyesi 14.Şeyh Nuridin zaviyesi

FİLİBEDE HANLAR

01.Dede hanı 02.Hacı Havız İsmail 03.Kurşunlu han 04.Kethüda Mehmed hanı 05.Orta pazar hanı 06.Rüstem paşa kervan sarayı 07.Şihabedin paşa kervan sarayı 08.Şihabeddin paşa hanı 09.Tahta kale hanı 10.Varaş hanı 11.Zal Mahmut paşa hanı 12.Lala şahin paşa köprüsü 13.Saat kulesi

FİLİBEDE HAMAMLAR

01.Çelebi kadı hamamı 02.Gazi Balaban paşası 03.Hacı Hasan bey hamamı 04.Hünkar hamamı 05.Kethüda Mehmed paşa hamamı 06.Şihabeddin paşa hamamı 07.Tahta kale hamamı 08.Varoş hamamı 09.Yeni hamam 10.Çeşme

Bin sekizyüz yetmiş sekiz den bu yana Plovdiv olarak anılan Filibe,günümüsde yaklaşık yarım milyonun üzerinde yaşıyan insanın bir sanayi ve ticaret şehri haline gelmiştir. Osmanlı zamanındaki çok kültürlü ,çok cemaatli yapısını kaybetmiştir.Saymış oldumuz bunca eserden bu gün sadece iki cami ibadete açıktır-biri "Muradiye"-ve "İmaret camisi" dirler. Burada açıkça görülmektedir ki , nekadar sahip çıkabilmişik.Bu gün suçlu aramak istemiyorum / bu zaten en kolyıdır/ ama bundan sonra neler yapacamızı ? Şimdiye kadar neler yapmadımızı ? görmeli ve bulmalıyız.İşte bunları tartışmalıyız,geleceğe yönelik yatırımlar yapmalıyız.Bu Eserleri sadece Ruslar yok etmediler,buna girmek istemiyorum,zaten tarihtede hep birbirimizle savaşmışık.Buda çok dikkat edilecek bir noktadır.Türk soyundan olan kimseleri karşımıza almamalıyız.Bu günden buna hazırlanmalıyız,kardeşi kötüde olsa kardeşlikten çıkaramazsın .Buna hazır olmalıyız-birinci adımı bizler atmalıyız. Bunuda unutmamalıyız ki: Atalarımız bu Tarihi Eserleri meydana getirebilmeleri için, gecelerini,gündüzlerine katmışlar,çalışmaktan yorulmamışlar.Bunları imar etmeyi kendilerine bir vazife bilmişler,hiç bir gücün karşısında yılmamışlar.Böylece bu Tarihi Eserleri meydana getirmişler,bizler ise yenileri bırakta eskilerini bile ayakta tutamamışık.Acı ama gerçekler bunlar,bu ölümsüs eserleri bize bırakmışlar.Bizde bunların kıymetini bilmeliyiz.

 

Email:[email protected] Bu sayfa Rafet Murat(Ulutürk) tarafından hazırlandı

BAŞA DÖNÜŞ